Klinika Położnictwa i Patologii Ciąży Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Większość kobiet po przebytym cięciu cesarskim wykonanym poprzecznie w dolnym odcinku macicy (czyli w sposób w jaki wykonywana jest większość cięć cesarskich w obecnych czasach) MOŻE w naszej Klinice urodzić kolejne dziecko naturalnie. 

Uśrednione szanse na zakończony naturalnie poród drogami natury po jednym cięciu cesarskim wynoszą 72 – 75%. W przypadku kobiet po dwóch cięciach cesarskich szanse te są niewiele mniejsze i wynoszą 71%.

Prawdopodobieństwo VBAC (ang. Vaginal Birth After Caesarean) sięga nawet ponad 90% u kobiet, które oprócz cięcia cesarskiego przebyły w przeszłości poród drogami natury.

Do innych czynników zwiększających szanse urodzenia naturalnie po cięciu cesarskim należą:

• spontaniczny początek i przebieg porodu
• dojrzałość porodowa szyjki macicy w momencie przyjęcia do sali porodowej (wyższa punktacja w skali Bishopa).

Skróty używane w literaturze fachowej:

• ERCS, ang. Elective repeat Caesarean Section – powtórne planowe cięcie cesarskie.
• TOLAC, ang. Trial of Labour After Caesarean – próba porodu zwana też planowanym VBAC.
• VBAC, ang. Vaginal Birth after Caesarean – czyli dokonany poród drogami natury po przebytym cięciu cesarskim.
• VBA2C – czyli udany poród drogami natury po dwóch cięciach cesarskich.
• CBAC, ang. Caesarean Birth after Caesarean czyli próba porodu zakończona powtórnym cięciem cesarskim.

Część kobiet będzie dobrymi kandydatkami do planowanego porodu pochwowego po cięciu cesarskim zwanego inaczej „próbą porodu” (ang. TOLAC). W naszej Klinice bezpiecznie przeprowadzamy kobiety przez próbę porodu drogami natury po uprzednio wykonanym cięciu cesarskim (TOLAC) ku porodowi drogami natury (VBAC).

Istnieje szereg skal i kalkulatorów, którymi posługujemy się, by zapewnić pacjentce bezpieczeństwo i sukces położniczy, jakim jest VBAC.

Niestety nie każda z pacjentek może być zakwalifikowana do TOLAC. Poród siłami natury po cięciu cesarskim jest porodem podwyższonego ryzyka. Istnieje szereg czynników, które zmniejszają szansę na udaną próbę porodu siłami natury po cięciu cesarskim.

Duże czynniki niekorzystne rokowniczo:

• klasyczne cięcie cesarskie w wywiadzie lub inna operacja na trzonie macicy
• ciąża wielopłodowa
• położenie miednicowe
• pękniecie macicy lub krocza III lub IV stopnia w wywiadzie
• dystocja barkowa przy porównywalnej lub wyższej szacowanej masie ciała płodu
• udokumentowany duży ubytek w bliźnie w USG TV przed ciążą (grubość mięśnia macicy w okolicy blizny < 2 mm)

Czynniki średnie:

• podejrzenie makrosomii płodu (szacowana masa płodu powyżej 4000 g)
• przebycie poprzedniego cięcia cesarskiego przed 30 tygodniem ciąży
• krótki odstęp od cięcia cesarskiego — mniej niż 12 miesięcy
• więcej niż jedno przebyte cięcie cesarskie
• powtarzające się wskazania do cesarskiego cięcia

Czynniki małe:

• poprzednie cięcie cesarskie z powodu braku postępu porodu
• uszkodzenie okołoporodowe dziecka w poprzedniej ciąży
• brak samoistnego rozpoczęcia porodu po 40. tygodniu ciąży, jeśli ciężarna nie wyraża zgody na preindukcję i/lub indukcję porodu

Ważne! Żaden z powyższych czynników NIE stanowi bezwzględnego przeciwwskazania do podjęcia próby porodu!

Istotny jest też fakt, iż stan po cięciu cesarskim NIE jest przeciwwskazaniem do stosowania znieczulenia zewnątrzoponowego podczas porodu.

Powikłania w przypadku ERCS i TOLAC: 

• zakażeń u matki (4,6% TOLAC vs. 3,2% ERCS)
• zaburzenia oddychania u noworodka (3,6% TOLAC vs. 4,2% ERCS)
• transfuzja krwi u matki (0,66% TOLAC vs. 0,46 % ERCS)
• usunięcie macicy (0,14% TOLAC vs. 0,16% ERCS)
• uraz okołooperacyjny u matki (0,37 – 1,3% TOLAC vs. 0,3 – 0,6% ERCS)
• uraz okołooperacyjny u dziecka (1,3% TOLAC vs. 0,6% ERCS)
• encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna (0,89% TOLAC vs. 0,32% ERCS)

Najpoważniejsze powikłania – śmierć dziecka i śmierć matki zdarzają się najrzadziej:

• zgon okołoporodowy dziecka (0,13% TOLAC vs. 0,05% ERCS)
• zgon matki (0, 0019% TOLAC vs. 0,0096% ERCS).

Pęknięcie macicy

Powikłanie, którego zarówno kobiety jak i lekarze obawiają się najbardziej w porodzie po przebytym cięciu cesarskim, to pęknięcie macicy. Częstość występowania to ok. 0,5% przypadków rodzących po jednym cięciu cesarskim i 1,36% przypadków rodzących po 2 cięciach cesarskich, co oznacza, że mamy odpowiednio 99,5% (po 1 cc) i 98,6% (po 2 cc), że blizna na macicy NIE rozejdzie się podczas porodu.

Korzyści płynące z porodu naturalnego po przebytym cięciu cesarskim

Dlaczego VBAC jest rekomendowaną drogą porodu u większości kobiet po cięciu cesarskim?

Korzyści dla matki:

• mniejsza utrata krwi
• mniejsze ryzyko zakażeń
• krótszy pobyt w szpitalu
• szybszy powrót do pełnej sprawności po porodzie
• możliwość przeżycia podniosłego stanu psychicznego, spełnienie emocjonalnych potrzeb związanych z porodem
• uniknięcie krótko i długofalowych powikłań pooperacyjnych (np. popunkcyjne bóle głowy, zrosty wewnątrzotrzewnowe, łożysko przodujące lub przyrośnięte w kolejnej ciąży, endometrioza w bliźnie po cięciu cesarskim, ciąża w bliźnie po cięciu cesarskim).

Korzyści dla dziecka:

• mniejsze ryzyko zaburzeń adaptacyjnych (w szczególności układu oddechowego) noworodka
• korzystna dla układu immunologicznego kolonizacja noworodka fizjologiczną florą bakteryjną
• korzystniejsze uwarunkowania tworzenia więzi pomiędzy matką i dzieckiem
• wzrost częstości karmienia piersią.

Zapraszamy na naszą Porodówkę!